De corporate antropoloog

Een organisatieantropoloog, waarom zou je die bij je organisatie vragen? Iemand die opgeleid is om in verre oorden culturen te bestuderen, op zoek gaat naar eigenaardige gewoonten, culturele duiding en voorwerpen van mensen en stammen die we nooit echt zullen zien – wat heeft die bij te dragen aan jouw organisatie? Alles.

Ongeveer 70% van der cultuurveranderingen in organisaties mislukt.

We zoeken continu naar nieuwe organisatievormen, we willen werken in netwerkorganisaties en daarbij ook nog goede besluiten, mooie dialogen, medewerkers met een missie en verbondenheid. Maar dat gaat niet zomaar, blijkt elke dag weer: het vraagt om nieuwe leiderschapsstijlen en gedegen plannen. Zeker nu er meer online en op afstand gewerkt wordt is de roep om (georganiseerde) cultuurverandering groot.

De antropoloog kan hierbij helpen. Onderzoeksmethodes, gespreksvormen en vormen van besluiten en bovenal de manier van kijken van de antropoloog kunnen nuttig zijn als grote veranderingen plaats (moeten) vinden. In organisaties, systemen en culturen. Bij verandering en fusie, bij samengaan en scheiden.

Antropologie en organisatie-antropologie
Antropologie is simpel gezegd de wetenschap van de mens en hoe mensen betekenis geven aan de wereld om zich heen. Antropologen bestuderen culturen, patronen en systemen. Altijd op een kwalitatieve manier, wat betekent dat ze zelf meedoen, in- en uitzoomen, meebeleven en tegelijkertijd met een helikopterview kijken naar wat ze hebben gezien, gehoord en beleefd.

Organisatie-antropologen, of ook wel corporate antropologen, kijken naar de dynamiek van de organisatie: naar de groepen, de relaties en verbindingen. Ze analyseren en ervaren het ‘zijn’ van de organisatie, het DNA. En daarbij maken ze bijvoorbeeld een tweedeling in wat er formeel vastgelegd is, en wat er informeel is in de organisatie op verschillende vlakken:

  • Relaties binnen de eigen groep: wie gaat met wie om? Hoe lopen de lijnen, waar ontmoeten mensen elkaar en hoe is belonen en bestraffen geregeld? Dat gaat formeel, maar ook informeel.
  • Leiders en macht: wie heeft het eigenlijk voor het zeggen? Wat zijn de statussymbolen en waar komen die vandaan? Wie neemt besluiten, en hoe?
  • Buitenstaanders: wat wordt er gezegd over mensen van buiten? Zijn er kansen en mogelijkheden, of is de buitenwereld spannend en eng?
  • Tijd, ruimte en rituelen: hoe gaat men in de organisatie om met tijd en ruimte? En welke rituelen hebben mensen en groepen in de organisatie en hoe gaat iedereen om met overgangen, veranderingen en belangrijke momenten?
  • Beweging en symbolen: wat doen mensen als het spannend wordt? Maken ze grappen, zijn er zwarte schapen? Hoe onderhouden de mensen in de organisatie relaties en hoe makkelijk gaat dat?

Vervolgens geeft een organisatie-antropoloog inzicht in (verschillende) culturen, onderstromen en hoe relaties belangrijk zijn voor het organisatievraagstuk waar je voor staat. De antropologische kijk geeft dus extra handvatten, naast de cijfers en toetsbare documenten. Het geeft een completer beeld. Je komt beter beslagen ten ijs, met een grotere slagingskans bij grote en kleine organisatieveranderingen.

Wil je meer weten over wat de antropoloog in jouw organisatie kan betekenen?


Bekijk hier het verhaal van Michael Henderson op TEDx over Organisatieantropologie.